Fundatorem figury był bogaty gospodarz, którego syn został wójtem gminy Chroberz, posadowiona była kilkadziesiąt metrów od obecnego miejsca... W naszym cyklu kolejna przydrożna figura z Chrobrza. Tym razem znajdująca się w trójkącie ulic: Gliniki, Ogrodowej i Chrobrego, przy wjeździe od strony Gacek.

grafika ilustrująca wprowadzenie do artykułu

Kilka słów ...

Figurka przedstawia Matkę Boską Niepokalaną. Matkę Chrystusową nieskalaną grzechem pierworodnym i wolną od wszelkiego grzechu osobistego. Papież Pius IX w swojej bulli „Ineffabilis Deus” z 8 grudnia 1854 r. ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu Matki Bożej. Dogmat ten oznaczał, że Maryja od samego początku swej ludzkiej egzystencji była wolna od grzechu pierworodnego i nigdy nie miała w sobie żadnej grzechowej skazy.

Jedną z wielu licznych form pobożności maryjnych w Polsce są figury i kapliczki Matki Bożej, stawiane przy drogach czy w domostwach. Polska już od XV wieku była ośrodkiem kultu maryjnego, a Jasna Góra już od XV wieku była natchnieniem przy tworzeniu kapliczek Matki Bożej. Kult maryjny znalazł swój wyraz w rzeźbie ludowej.

Historia

wójt Wincenty Tomasz Maj
Fotografia Wincentego Tomasza Maja - syna fundatora figurki, który został wójtem gminy Chroberz (z archiwum Mieczysława Maja)

Kapliczkę ufundował Tomasz Maj, jeden z najbogatszych gospodarzy w Chrobrzu. Potomkowie tej rodziny mieszkają w naszej miejscowości do dnia dzisiejszego. Figurka na początku stała na placu obok remizy OSP, vis à vis drewnianego budynku, który był siedzibą Urzędu Gminy, a po II wojnie światowej Gromadzkiej Rady Narodowej. Około 1971-72 roku figurka została przeniesiona na posesję należącą wtedy do Jana Kowalskiego (Radlichy) - obecnie plac u zbiegu ulic Gliniki, Ogrodowa, Chrobrego, należy do osoby prywatnej i stoi w tym miejscu do dnia dzisiejszego.

lokalizacja z lat 70 tych figurki
Położenie figurki na zdjęciu z lat 70-tych

Z ciekawostek można wspomnieć, że podczas stawiania figury na nowe miejsce, wmurowano w fundament kapliczki butelkę z listą osób które pomagały w całym przedsięwzięciu.

Wygląd

[Schemat budowy przydrożnej figurki]

Na szczycie kolumny, neoklasycystyczna figura Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia w tradycyjnej formie. Maria stoi bosymi stopami na półkuli symbolizującej kule ziemską, lewą stopą depcząc łeb węża który oplata glob. Obok głowy węża leży jabłko, które jest symbolem grzechu pierworodnego, od którego Maryja była wolna. Pod prawą stopą niewielki księżyc, symbol zmienności, nietrwałości albo braku stabilności. Księżyc poddany pod stopy Niewiasty wskazuje na panowanie nad kapryśnością ziemskich przypadków.

 

Postać wyprostowana, patrząca przed siebie, ze złożonymi rękami w geście modlitewnym. Szaty Marii są głęboko drapowane sięgające stóp. Przepasana suknia w pasie, symbolizuje czystość, sprawiedliwość, dziewictwo.

W okolicach łopatek wystają skorodowane druty, pozostałość metalowej aureoli, na której kiedyś przymocowane było 12 gwiazd nad głową Matki Bożej, element nieodłącznie związany z tego typu wyobrażeniami. Opis zawarty w dwunastym rozdziale Apokalipsy, który  zaczyna się od maryjnego obrazu: „Niewiasta obleczona w słońce. Miała pod stopami księżyc, a na głowie koronę z dwunastu gwiazd” (Ap 12, 1).  Włosy lekko związane w dwa kucyki opadające na ramiona.

Kolumna niewysoka 145 cm smukła. Od dołu gładka, w połowie głęboko kanelowana (płytkie, wklęsłe pionowe wyżłobienia). Na gładkiej części inskrypcja. Baza oraz głowica proste, dwustopniowe. Baza kolumny złożona z kilku okrągłych płyt.

elementy figury przydrożnej

Inskrypcja

"Tomasz Maj
Elżbieta Żona
Fondatorowie
W Roku 1862"

Stan

Dostateczny. Podstawa popękana, zatarte inskrypcje. Figura skorodowana, widoczne uszczerbki, brak jest metalowej aureoli z gwiazdami. Ślady bielenia całości.

Galeria

 

Figurka przydrożna przy (początku) ulicy Ogrodowej na dawnej posesji Dorozów (obecnie plac należy do p. Koziarów). Po prawej widok w 1997 roku a po prawej listopad 2015r. (arch. Paweł B.) Chroberz XIX wiek Miniatury Figurka "Pod Markiem" w Chrobrzu Figurka przydrożna przy (początku) ulicy Ogrodowej na dawnej posesji Dorozów (obecnie plac należy do p. Koziarów). Po lewej widok w 1997 roku, po prawej listopad 2015r. (arch. Paweł B.)
 
 

 

Autorzy cyklu: Rafał i Paweł Bochniak, chroberz.info
Współczesne zdjęcia: Rafał Bochniak

Nasza praca nie jest zamknięta, dlatego zapraszamy naszych Czytelników do włączenia się w budowanie wiedzy na temat naszych świątków. Jeśli znacie jakieś ciekawe historie związane z przydrożnymi krzyżami, kapliczkami lub jesteście w posiadaniu starych zdjęć to prosimy o kontakt z redakcją pod adresem email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub poprzez facebook.

Kolejne odcinki z cyklu "Kapliczki chroberskie" będą się ukazywały 
w dziale Historia/Odkrywamy na nowo